Przez podatki do rozwoju? Nowe daniny publiczne w kontekście celów fiskalnych, zdrowotnych i społecznych

Projektowi budżetu państwa na 2026 r. towarzyszy nowa fala zmian i podwyżek danin publicznoprawnych – wzrost akcyzy, wyższy CIT od banków, zwiększenie zryczałtowanego podatku od wygranych a także podwyżka opłaty od środków spożywczych, popularnie nazywanej „podatkiem cukrowym”. Kontekst tych pomysłów jest oczywisty – przyszłoroczny deficyt sektora finansów publicznych ma osiągnąć poziom 6,5% PKB, konieczny jest wzrost wydatków na obronność przy jednoczesnej chęci utrzymania dotychczasowych programów społecznych oraz systematycznie rosnących kosztach obsługi długu publicznego. Czy jednak cel fiskalny nie przysłania innych ważnych funkcji, które powinny spełniać te podatki, w tym społecznych i zdrowotnych? Celem debaty będzie odpowiedź na pytanie, czy nowe daniny publiczne efektywnie spełnią stawiane przed nimi zadanie oraz jakie zmiany byłyby niezbędne do zapewnienia większej spójności między potrzebami budżetu państwa a interesem gospodarki i społeczeństwa.